اهمیت زنبور عسل در گرده افشانی
زنبورهای عسل شهد (نکتار) و گرده ها را از گل ها برای مصارف غذایی خود جمع‌آوری می‌کنند. آنها برای جمع‌آوری، صدها نوع گل را ملاقات کرده و باعث گرده‌افشانی آنها می‌شوند، که اکثر این گیاهان دارای اهمیت اقتصادی (تجاری) می‌باشند.
مطالعات اخیر نشان داده است که حدود ۹۰% محصولات کشاورزی به وسیله زنبورهای عسل گرده‌افشانی می‌شوند.
تخمین ارزش گرده‌افشانی توسط زنبور عسل مشکل است. اگر ما ارزش آن را بر حسب میوه، سبزی و دانه تولید شده که رابطه مستقیمی با گرده‌افشانی توسط زنبور دارد به آن اضافه کنیم، می‌توان ارزشیابی را با تفکیک محصول به دست آمده در نتیجه گرده‌افشانی مستقیم انجام داد.
به عنوان مثال اگرچه دانه تولید شده توسط یونجه به تنهایی دارای ارزش زیادی است، ولی خود دانه وقتی کاشته می‌شود به سهم خود در تولید گوشت و شیر نیز شرکت می‌کند.
بنابراین گرده‌افشانی در اقتصاد کشاورزی در یک سری از حوادث مختلف دارای اهمیت زیادی بوده و یک عامل ضروری است.
اگر گرده‌افشانی توسط زنبور را در گیاهان دیگر موجود در طبیعت تعمیم دهیم که شامل صدها گل وحشی، علف‌های هرز، درختان و گیاهان غیر زراعی می‌شود، موضوع خیلی پیچیده شده و نهایتا ما قادر به تخمین ارزش گرده‌افشانی توسط زنبور عسل نخواهیم بود.
اگر این کمک زنبور را از زندگی خود حذف کنیم، جهانی متفاوت، کم حاصل و خالی از هر نوع جذابیت خواهیم داشت.
آقای مک گرگوری اهمیت گرده افشانی زنبور را از نظر تولید غذا مورد بررسی قرار داده و به نتیجه جالبی دست یافته است. او در کتاب خود اشاره می‌کند که دو سوم جمعیت جهان در آسیای جنوب شرقی قرار دارند که غذای اصلی انها برنج می‌باشد. در این منطقه از جهان تنوع غذایی خیلی کمتر بوده و حدود یک درصد را تشکیل می‌دهد. بالعکس در ایالات متحده امریکا حدود نصف غذای مردم را غذاهای گیاهی مانند: میوه، سبزی، حبوبات و شکر و … تشکیل می‌دهد و بقیه ان از نوع حیوانی می‌باشد. حدود ۱۵ درصد از غذاهای گیاهای در
آمریکا از گیاهانی حاصل می‌شوند که برای گرده‌افشانی به حشرات گرده‌افشان وابسته بوده و یا این که از حشرات به نحوی استفاده می‌شود.
حدود ۵۰% غذای ما از گوشت گاو و لبنیات به دست می‌آید که از تغذیه گیاهان خانواده حبوبات مصرف شده حاصل می‌شود که در گرده‌افشانی انها نیز حشرات نقش دارند، بنابراین حدود یک سوم رژیم غذایی ما را گیاهانی تشکیل می‌دهند که به طور مستقیم یا غیرمستقیم زنبورهای در گزده افشانی آنها شرکت دارند. ارزشی که در سال ۱۹۷۰ برای غذای حاصل از گرده‌افشانی زنبور عسل برآورد کرده‌اند حدود ۱۱۵ میلیارد دلار می‌باشد و این بدین معنی است که در این سال سهم حشرات گرده‌افشان نزدیک به ۴۰ میلیارد دلار بوده است.
اگر همین مطالعات رادر اکثر کشورهای جهان انجام دهیم به تنوع و کیفیت تغذیه مشابه دست خواهیم یافت. اگرچه در بعضی از رژیم‌های غذایی استثنایی هم وجود داشته باشد، مثلا اگر مصرف گوشت بالا باشد زنبور افزایش خواهد یافت، پس نیاز برای بالا بردن دانش در زمینه زنبورداری و نقش زنبور در گرده افشانی نیز زیادتر خواهد بود و در ان صورت احتیاج به زنبور عسل برای تولید غذا و تغذیه انسان برای ما روشن خواهد شد.
منبع : نقش زنبور در گرده‌افشانی محصولات زراعی و باغی (دکتر جعفر محمدی)